256

چند چیز است که دل را واقعاً نرم می‌کند. یکی جریان سید الشهداء(سلام الله علیه) است، حیف که این به دست ماها افتاد؛ این جریان سید الشهداء یک سهم تعیین‌کننده‌ای در ایجاد امنیت و آرامش دارد.

می‌دانید این اشک، جامعه را چه کار می‌کند. جامعه‌ای که اهل اشک باشد، اهل ناله و ضجّه باشد، جامعه عطوف است؛ جامعه سارق و کاذب و فَتّان و مانند آن نیست.

آنچه در بعضی از روایات دارد، مسأله بهشت و ثواب اخروی که «ممّا لا ریب فیه» است، این ها بیّنُ الرُّشد هستند؛ اما تأمین جامعه، جامعه‌ای که اهل اشک باشد، عاطفی است، جامعه عاطفی که برای هم چاقو نمی‌کشند؛ این از بهترین برکات روضه است.

در بعضی از روایات هم به این نکته اشاره شد که این از برکات کربلاست که جامعه را عطوف می‌کند؛ چه اینکه درباره نشاط فرمودند در میلاد ما، در خوشحالی ما هم خوشحال باشید، چون جامعه با نشاط هم دیگر جامعه چاقوکشی و عربده کشی نیست.

فرمود ما دو راه به شما دادیم؛ لذا در وفیات ما برکت است، در موالید ما برکت است؛ می‌دانید جامعه خندان و بانشاط، جامعه زد و خورد نیست! جامعه عطوف و مهربان، جامعه اشک و ناله، جامعه زد و خورد نیست! آن ثواب ها که سر جای خود محفوظ است.

فرمود ما شما را برای تمدّن تربیت کردیم؛ برکاتی در آن هست، ما خیال می‌کنیم همین جشنی که گرفتیم فقط برای ثواب آخرت است، اینکه «ممّا لا ریب فیه» است؛ فرمود این دنیای شما را تأمین می‌کند، جامعه‌ای که لبخند دارد، دیگر اهل چاقوکشی نیست!

حالا روشن شد که جریان کربلا و جریان اهل بیت ـ چه در عزا و چه در میلاد ـ می‌تواند جامعه را هدایت کنند. «یَحزَنُونَ لِحُزنِنَا» چه اثری دارد «یَفرَحُونَ لِفَرَحِنا» (*) چه اثری دارد.

این دو عامل واقعاً جامعه‌ساز است، واقعاً جامعه را متمدن می‌کند. خشونت در اثر نبودِ عاطفه است، خشونت در اثر نبودِ شادی است. نشاط کافی جامعه را خشن نمی‌کند، حزن کافی، عطوفت کافی، مانع جامعه از خشونت است.

درس تفسیر قرآن آیت الله جوادی آملی/جلسه 23 تفسیر سوره مبارکه «زمر»، آیات 23 الی 26

پی نوشت:

*- کامل الزّیاره، ابن قولویه القمی، ص108

متن کامل جلسه

صوت کامل جلسه